Portal Informacyjny info24.rzeszow.pl

Mikołaj Spytek Ligęza

Energiczny i światły budowniczy i strateg

Urodził się w 1562 roku, był najstarszym synem kasztelana wiślickiego Mikołaja Ligęzy i kasztelanki krakowskiej, Elżbiety Jordanówny. Szczycił się herbem Półkozic, który posiadały zacne rody, a A. Mickiewicz przypisał go w swej epopei Horeszkom.

Jego rządy na Podkarpaciu rozpoczęły się w roku 1614, kiedy to został starostą ropczyckim. Posiadał liczne tytuły i włości nie tylko na terenie naszego województwa. Był kasztelanem sandomierskim i żarnowskim, starostą czechowskim, żydaczowskim, bieckim.

Po rodzicach odziedziczył Gorzyce, Dąbrowę(Tarnowską), Skotnik, Głowów (Głogów) i Sędziszów. Dzięki małżeństwu z Zofią Rzeszowską stał się właścicielem Rzeszowa i okolicznych miejscowości. Był jeszcze dwukrotnie żonaty, a wraz z małżeństwami powiększał też swe włości. Dobry polityk i gospodarzBył senatorem, który czynnie uczestniczył w życiu politycznym. Słynął z mów i zaangażowania w sprawy ojczyzny. Został stronnikiem króla Zygmunta III Wazy, ceniony przez władców, otrzymywał od nich tytuły i dobra ziemskie.Zapisał się w historii jako dobry pan i zarządca, który dba o swoje posiadłości. Fundował szpitale, przytułki i kościoły, stawiał zamki i fortyfikacje. W Rzeszowie wybudował zamek, klasztor oo. Bernardynów i szpital dla ubogich. Stawiał fortyfikacje w okolicznych miejscowościach, m. in w Malawie, Krasnem, Świlczy. W Głogowie Małopolskim ufundował kościół z dzwonnicą, ratusz i szpital dla biednych.Ustawą dla wsi Świlczy i Woliczki uregulował zasady funkcjonowania podległych mu wiosek. Fundował stypendia dla żaków Akademii Krakowskiej, którzy pochodzili z jego ziem. Także założył fundację dla dziewcząt, które z powodu ubóstwa nie mogły wyjść za mąż (przeznaczał pieniądze na ich posag).Wspierał handel, dbał o rozwój rzemiosła. Towary spławiał Wisłokiem. Na Podpromiu uruchomił port rzeczny z magazynami, tzw. pal. Dbał o szlaki komunikacyjne, remontował drogi i budował mosty. Za jego przyczyną Rzeszów uzyskał prawo składu ryb i win węgierskich.Zawzięty w bojuŻycie nie toczyło się wówczas spokojnie. Mikołaj prowadził walki z sąsiadem, właścicielem Łańcuta, Stanisławem Stadnickim „Diabłem” i jego synem, a także z krewnym Andrzejem Ligęzą, który najeżdżał i palił Rzeszów. W boju był zapalczywy, a nawet podstępny. Po odparciu najazdu Tatarów w 1624 roku z Rzeszowa uczynił miasto obronne. Powołał wszystkich mieszkańców do służby obronnej. Rozpoczął budowę Nowego Miasta na wzór Głogowa. Był człowiekiem niezwykle hojnym. Po pożarze Rzeszowa włożył sporo starań i majątku w jego odbudowę. Kres życiaMikołaj Ligęza był gorliwym katolikiem. W testamencie prosił o skromny pogrzeb.Kościół oo. Bernardynów miał być, w jego zamyśle, mauzoleum rodowym. W dokumencie fundacyjnym z 1610 roku napisał: „na cześć i chwałę Jego świętą i najświętszej Błogosławionej Pannie Maryi Patronce mojej ofiaruję”. Zmarł w 1637 roku w Dąbrowie koło Tarnowa. Został pochowany pod progiem kościoła Bernardynów w Rzeszowie, zgodnie z ostatnią wolą. Jego spuścizna, pozostawiona córkom, to Rzeszów i 64 wsie. Wyrokiem Trybunału Koronnego wszystkie ziemie przypadły tylko jednej (wbrew woli zmarłego), Konstancji, a tym samym jej mężowi, Jerzemu Lubomirskiemu.  Znaleziono też zakopane skarby, skrzynie z dukatami i złotymi naczyniami, ukryte w Dąbrowie Tarnowskiej.Dziś imię Mikołaja Spytka Ligęzy nosi Zespół Szkół Gospodarczych w Rzeszowie.W prezbiterium kościoła bernardyńskiego stoi 8 rzeźb naturalnej wielkości, przedstawiających członków rodu Ligęzów, w tym fundatora świątyni.

{jcomments on}