Elektroniczny system poboru opłat za autostrady z urządzeniem pokładowym (tzw. OBU) proponuje wicepremier Elżbieta Bieńkowska. Jest to konsekwencją podjętej w kwietniu kierunkowej decyzji o rozpoczęciu prac nad zastąpieniem manualnego systemu poboru opłat.

Nowy system ma umożliwić pobór opłat w sposób bezbramkowy, czyli bez istnienia barier w postaci miejsc poboru opłat powodujących ograniczenia w ruchu. W przypadku spiętrzeń ruchu np. w okresie wakacyjnym ma zaś wyeliminować zatory i sytuacje zagrażające bezpieczeństwu czy zdrowiu uczestników ruchu.

PROPORCJONALNIE DO PRZEJECHANYCH KILOMETRÓW

Zgodnie z zapowiedzią złożoną podczas wakacji, w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju przyspieszono prace nad wyborem metody płatności za przejazd autostradami. Przeanalizowano różne dostępne możliwości:

• elektroniczny system poboru opłat z urządzeniem pokładowym (tzw. OBU),
• elektroniczny system poboru opłat przy wykorzystaniu kamer video (tzw. video tolling),
• system winietowy (elektroniczny lub papierowy).

- Przeprowadzone do tej pory analizy przekonują mnie, że w przypadku polskich autostrad najbardziej odpowiedni będzie elektroniczny system z urządzeniem pokładowym i takie rozwiązanie rekomenduję. Jest ono przede wszystkim jasne, przejrzyste i sprawiedliwe. Kierowca będzie wnosił opłatę proporcjonalną do liczby przejechanych kilometrów – powiedziała wicepremier, minister infrastruktury i rozwoju Elżbieta Bieńkowska.

INTEROPERACYJNOŚĆ JEDNĄ Z ZALET

Wśród zalet takiego systemu eksperci z MIiR oraz GDDKiA wymieniają także możliwość wykorzystania istniejącej obecnie infrastruktury drogowej (bramownice funkcjonujące w systemie dla pojazdów ciężkich), jednorodny proces kontroli czy interoperacyjność krajową (możliwość docelowego ujednolicenia systemu płatności na polskich autostradach), a w przyszłości także europejską (kompatybilność z systemami w innych krajach).

OSTATNIE ANALIZY DO KOŃCA WRZEŚNIA

Zgodnie z harmonogramem prac nad wyborem nowej metody płatności 19 września kończy się prowadzone przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad badanie ruchu. Dostarczy ono m.in. danych na temat liczby regularnych i okazjonalnych użytkowników autostrad. Dane te mają zasadniczy wpływ na oszacowanie zarówno wpływów z poboru opłat, jak i kosztów budowy, eksploatacji i rozwoju systemu poboru opłat. Wyniki badania znane będą pod koniec września.

Równolegle prowadzone są prace nad rozwiązaniami prawnymi. Do wdrożenia zintegrowanego systemu poboru opłat konieczne będą zmiany ustawowe, tj. zmiana ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym oraz innych ustaw, a także wydanie nowych aktów wykonawczych wdrażających system lub też zmiana istniejących.

– Mimo zmian w rządzie wszystko toczy się zgodnie z planem, a ten zakłada, że do końca września możliwe będzie podjęcie decyzji, gdyż wszelkie analizy zostaną zakończone i podsumowane. W chwili, gdy żegnam się z resortem jestem przekonana, że nowy minister odpowiedzialny za infrastrukturę otrzyma pakiet niezbędnej wiedzy, który pozwoli mu podjąć właściwą decyzję – powiedziała wicepremier Elżbieta Bieńkowska.

ELEKTRONICZNY SYSTEM POBORU OPŁAT Z WYKORZYSTANIEM URZĄDZEŃ POKŁADOWYCH (TZW. OBU)

Płynność ruchu na sieci autostrad płatnych

• brak konieczności ponoszenia kosztów budowy i eksploatacji Miejsc Poboru Opłat (MPO nie są budowane).

Możliwa interoperacyjność krajowa

• uiszczenie opłaty za przejazd autostradami w Polsce za pomocą jednego urządzenia OBU i optymalnie  jednego konta użytkownika, jednej noty obciążeniowej.

Możliwość wykorzystania istniejącej infrastruktury drogowej

• np. ew. wykorzystanie bramownic funkcjonujących obecnie w systemie dla pojazdów ciężkich.

Sprawiedliwe rozliczenie

• opłata proporcjonalna do faktycznie przejechanych kilometrów,
• wszyscy użytkownicy pojazdów lekkich płacą taką samą kwotę za przejazd takim samym odcinkiem autostrady w tym samym czasie.

Przejrzyste zasady użytkowania systemu

• wszyscy użytkownicy korzystający z sieci dróg płatnych muszą bezwzględnie wyposażyć pojazd w urządzenie pokładowe OBU.

Wysoki poziom bezpieczeństwa i szczelności systemu

• OBU są trudne do sfałszowania. Bezpieczny mechanizm generowania transakcji poboru opłat,
• OBU – najbardziej bezawaryjną metodą poboru opłat.

Jednorodny proces kontroli użytkowników

• przy obowiązkowym OBU, system kontrolny jest mniej złożony niż w systemach stosujących więcej niż jedną metodę poboru opłat,
• niższe koszty czynności kontrolnych niż w przypadku mieszanych systemów poboru opłat (nieobowiązkowe OBU + alternatywna metoda poboru opłat).