Zwyrodnienie plamki żółtej – diagnoza i leczenie

AMD – czyli zwyrodnienie plamki związanej z wiekiem – to najczęstsza przyczyna utraty wzroku u osób powyżej 50 roku życia (1). Jak wygląda diagnoza schorzenia? Czy zwyrodnienie plamki żółtej da się wyleczyć?

Zwyrodnienie plamki – jak wygląda diagnozowanie?

W przypadku AMD głównym czynnikiem ryzyka jest wiek pacjenta (1). Do wizyty u lekarza powinny skłaniać objawy, wskazujące na pojawienie się problemów ze wzrokiem: pogorszenie ostrości widzenia, pojawienie się ciemnych plam w polu widzenia, zakrzywienie obrazu (1). Diagnoza wstępna obejmuje sprawdzenie ostrości wzroku i badanie dna oka, pozwalające na ocenę stanu siatkówki. Dwa badania, ostatecznie potwierdzające lub wykluczające diagnozę to (3):

• Optyczna koherentna tomografia (OCT) – badanie wzroku, wykonywane przy poszerzonych źrenicach, nieinwazyjne.

• Angiografia fluoresceinowa (AF) – wykonanie fotografii dna oka po dożylnym podaniu fluoresceiny (kontrast); badanie inwazyjne, wymagające założenia wenflonu do żyły łokciowej.

Na podstawie objawów klinicznych lekarz może zdiagnozować jeden z dwóch typów AMD – postać suchą lub wysiękową zwyrodnienia plamki. Postać sucha, charakteryzująca się powstawaniem złogów w warstwie podsiatkówkowej oka, ma zazwyczaj łagodny przebieg. Ze względu na szybki postęp choroby, groźniejszą dla wzroku jest postać wysiękowa, w której dochodzi do nieprawidłowego rozrostu dodatkowych naczyń krwionośnych (3).

Metody leczenia

W przypadku AMD nie opracowano dotąd w pełni skutecznej terapii (2). Po zdiagnozowaniu choroby, leczenie skupia się na łagodzeniu objawów oraz możliwie skutecznym powstrzymaniu dalszych zmian, zachodzących w oku. Wybór metody leczenia zależy od typu zwyrodnienia (zwyrodnienie suche lub wysiękowe) i obejmuje następujące strategie (2, 3):

• terapia fotodynamiczna (PDT) – polega na dożylnym podaniu substancji światłoczułej i laseroterapii, której skutkiem powinno być precyzyjne zniszczenie patologicznych naczyń,

• iniekcje – zastrzyki do gałki ocznej z preparatami anty-VEGF, których zadaniem jest zahamowanie rozrostu nieprawidłowych naczyń krwionośnych; zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym,

• termiczna fotokoagulacja laserowa – najstarsza i najmniej kosztowna z metod, można ją jednak stosować tylko w przypadku ok. 10% pacjentów (wskazaniem do terapii jest określona budowa błony podsiatkówkowej),

• metoda chirurgiczna – operacja zwyrodnienia plamki obejmuje m.in. usunięcie błony podsiatkówkowej, przeszczep nabłonka barwnikowego, usunięcie krwotoku podplamkowego. Procedura stosowana rzadko ze względu na dostępność nowszych i bardziej skutecznych terapii.

Waga profilaktyki wzroku

Liczne badania naukowe potwierdzają rolę profilaktyki wzroku w zmniejszeniu ryzyka pojawienia się zwyrodnienia plamki (2). Stosowanie diety jest też koniecznym uzupełnieniem terapii AMD. Chorym zaleca się: zaprzestanie palenia papierosów; umiarkowaną aktywność fizyczną; stosowanie diety bogatej w witaminy (szczególnie C i E), luteinę oraz kwasy omega-3. Wskazana jest też suplementacja środkami (tu np. Lutezan) bogatymi w witaminy, luteinę (4), karotenoidy, minerały i antyoksydanty. Zbilansowana dieta, połączona ze zmianą stylu życia, zmniejsza ryzyko choroby i może wspomóc skuteczność już wdrożonej terapii.

Więcej na temat dolegliwości plamki żółtej przeczytasz tutaj >>

 

1) Jankowska-Lech I, Grabska-Liberek I, Krzyżewska-Niedziałek A. et al. Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem (AMD) – choroba starzejących się społeczeństw. Postępy Nauk Medycznych. 2013;12:868-873

(2) Grabska-Liberek I, Jamrozy-Witkowska A, Wasyluk J. Jaskra pierwotna otwartego kąta i zwyrodnienie plamki związane z wiekiem jako główne przyczyny nieodwracalnej utraty wzroku we współczesnym świecie. Nowe możliwości diagnostyki i terapii. Postępy Nauk Medycznych. 2008;1:42-48

(3) Skłodowska A, Szaflik J. Zwyrodnienie plamki związane z wiekiem. https://okulistyka.mp.pl/chorobyoczu/chorobysiatkowki/128135,zwyrodnienie-plamki-zwiazane-z-wiekiem Dostęp: 25.04.2018

(4) Kwiatkowska E. Luteina – źródła w diecie i potencjalna rola prozdrowotna. Postępy Fitoterapii. 2010;2:97-100